بازیهای محلی ایران...فارس...موردک
بازی های محلی (ایران.فارس.موردک)
بازیهای محلی گیلان:
| ||
ابتدا بازیکنان براى جمع‌کردن افراد بیشترى در بازی، در کوچه‌ها فریاد مى‌زنند: "آلبازى - آغوزبازی" و پس از جمع شدن افراد، براى شروع بازى با سکه، شیر یا خط مى‌کنند. سپس نقطه ٔ معینى را معلوم مى‌نمایند و هریک از بازیکنان تیله ٔ ( تیره) خود را به‌سمت آن نقطه مى‌اندازد. تیله یا گردوى هرکس که به آن نقطه نزدیکتر باشد، استاد (پیشم) شده و بقیه به‌ترتیب نزدیکتر بودن گردویشان، نفر اول (نیشم)، نفر دوم (دوم نیشَم)، نفر سوم (سوم نیشم) و الى آخر ... خواهد بود . | ||
| ||
بازیکنان دایره‌وار ایستاده و پشک مى‌اندازند و بدین‌ترتیب فردى که باید چشم بگذارد را تعیین مى‌کنند. این فرد باید با چشمان بسته، بازیکنان را دنبال کند و یکى از آنها را بگیرد که در نتیجه چشم فرد گرفته شده بسته مى‌شود و بازى به‌همین طریق ادامه مى‌یابد . | ||
| ||
دو بازیکن کمى برموم را روى ناخن شست خود مى‌چسبانند. سپس یکى از آن دو مى‌باید لایه ٔ نازک برموم ناخن شست خود را روى لایه ٔ نازک برموم ناخن حریف گذاشته و آرام‌آرام، بر موم حریف را جدا سازد که در صورت موفقیت و انجام آن، برنده است و در غیر این‌صورت بازنده ٔ بازى خواهد بود . | ||
| ||
بازیکنان به دو گروه مساوى تقسیم مى‌شوند و با "تر یا خشک" یا "شیر یا خط" گروه کولى‌دهنده و کولى‌خورنده را معلوم مى‌کنند. آن‌گاه روى زمین دایره‌اى مى‌کشند و کولى‌خورندگان سوار بر کولى‌دهندگان مى‌شوند. سپس استاد گروه سواره (پیله شریک یا سرشریک) به یکى از افراد خود دستور مى‌دهد که پیاده شود. این فرد پس از پیاده شدن باید دور دایره دویده و یک نفس بگوید: "جوجو یک‌منه ..." و دوباره سوار بر همان بازیکن شود. اگر نفس وى بند آمد که جاى دو گروه عوض مى‌شود و در غیر این‌صورت یک‌یک افراد سواره همین‌کار را تکرار مى‌کنند تا شاید نفس یکى ببرد و جاى آنها عوض شود. اگر در طى چندین بار دویدن، نفس هیچ‌کدام نبرید، آن‌گاه محیط دایره را بزرگتر مى‌کنند تا یک نفس تکرار کردن مشکل‌تر و سوختن سواره‌ها امکان‌پذیرتر شود و به‌همین طریق بازى را ادامه مى‌دهند . | ||
| ||
خرس‌بان، خرس رام و اهلى را به کوچه، بازار و خانه‌ها آورده و با او کارهاى نمایشى انجام مى‌دهد. به این ترتیب که او را وادار به بالا رفتن از درخت مى‌کند یا عصائى به دست وى مى‌دهد، طورى که او با دو پا راه مى‌رود و همراه با او خرس‌بان هم شعرى را مى‌خواند . |
عمو زنجیرباف (موردک)
بازیکنان دست یکدیگر را مى‌گیرند و زنجیرى درست مى‌کنند. یک نفر از میان آنها استاد شده و از آنها سئوالاتى مى‌کند و همگى با گفتن 'بعله' به او جواب مى‌دهند و هربار با تقلید صداى حیوانى از زیر دست‌هاى زنجیر‌شده ٔ یکدیگر رد مى‌شوند تا جائى‌که همه ٔ دست‌ها قفل شود. آن‌گاه زنجیر را آن‌قدر مى‌کشند تا از جائى پاره شود .
ازی محلی آرادا ووردو
جهت انجام این بازی به بیش از چهار نفر بازیکن نیاز هست. آنها دو دسته شده و آن دسته که بازی را میخواهد شروع کند در وسط میایستد و افراد دستة دیگر در دو جهت مخالف با فاصلهای معین میایستد. وسیلة لازم این بازی توپ است. افراد خارج از بازی سعی میکنند دیگر بازیکنان را با توپی که در دست دارند بزنند. هر بازیکن که توپ به او بخورد باید از بازی خارج بشود.
برعکس، هر بازیکنی که بتواند توپ را بگیرد به حساب دو بازیکن است و باید دو بار توپ به او بخورد تا از دور بازی خارج گردد. گاه بازیکنی که توپ را گرفته است میتواند به جای یک «جان» خود بازیکن هم تیمی خود را که اخراج گردیده به داخل زمین بیاورد. بعد از اینکه تمامی بازیکنان توپ خورده و از زمین خارج شدند تیم بعدی وارد زمین می شوند. زمانی که تنها یک بازیکن در وسط زمین مانده است باید طرفین توپ را به صورت پاس هوایی بیندازند و اگر پنچ بار آن را از زمین پاس دادند و به حریف نخورد تمام تیم دوباره به زمین برمیگردند.
این بازی در فضای باز و زمینی صاف انجام میشود. انجام آن باعث تقویت جسمی کودکان گردیده و نیز موجب پرورش دقت و حس همکاری و نوعدوسی را در آنها میگردد.
آیین دو هزار ساله بیل گردانی، جشن کار و تلاش
جشن بیل گردانی به عنوان نمادی از تلاش و همدلی همه ساله در بهار و در آستانه فصل آبیاری مزارع با حضور خود جوش گروههای مختلف مردم در شهر نیم ور محلات استان مرکزی برگزار می شود. این جشن با قدمت حدود دوهزار ساله به عنوان نمادی برای تشکر الهه آب بوده و ریشه در فرهنگ آب و آبیاری و نمادی برای نشان‌دادن زور و پهلوانی به دشمنان بوده و به اعتقاد مردم منطقه نیمور این بازی آیینی، به برکت و زیادی آب کمک می‌کند.مردم منطقه برای حفظ این رسم معنوی هر سال در مواقعی که مسیر جوی های آب توسط گل و لای و یا رشد گیاهان و علفهای هرز در ماه اسفند و اوایل فصل بهار مسدود می شده و آبرسانی به مزارع این شهر به کندی انجام می گرفته، با اعلام بزرگان شهر، مردم با کمک یکدیگر به پاکسازی حریم جوی می‌پردازند. 
حضور پهلوانان در جشن بیل گردانی
پس ازلایروبی جویهای آب، بیل گردانان شامل ورزشکاران منطقه به نوبت، هفت بیل مخصوص اسبار باغ را در دو دسته چهار و سه تایی به یکدیگر بسته و بیل گردانان این بیلها را با مهارت و قدرت در دو جهت مخالف به صورت ضربدری بالای می چرخانند.
ورزشکاران یا بیل گردانان باید دو دسته بیل به وزن 32 کیلو گرم را بین پنج تا 30 بار بالای سر خود بچرخانند و در این هنگام با دعا و نیت به حرکت در آمدن هفت آسمان و نزول رحمت الهی قدرتمندی خود را برای مردم این منطقه به نمایش می گذارند
این جشن چندین روز طول می‌کشد، و قبل از شروع مراسم بیل گردانی، لایروبان همراه با بیل‌های خود رژه رفتن تا محل برگزاری جشن که بر روی سکویی مخصوصی در مرکز نیمور است، انجام میدادند.
ثبت بیل گردانی به عنوان اثر ملی
جشن بیل گردانی هم اکنون از جمله ورزشهای بومی محلی استان مرکزی و امسال به عنوان اثر معنوی استان در میراث معنوی کشور ثبت شده است.
این مراسم سنتی که نوعی ورزش باستانی و پهلوانی نیز محسوب می شود در شهر نیمور برگزار می شود . این مراسم در میدان اصلی نیمور برگزار می شود.
چوب بازی یا ترکه بازی
این بازی نوعی رقص مردانه است و در مراسم عروسی و ختنه سورون و جشنها برگزار می شود. بازی کن همراه با آهنگ ساز و نقاره حرکت پاهای خود را تنظیم می کند. شخصی که ترکه را در دست گرفته سعی می کند آن را به پای حریف خود بزند حریف نیز با چوب بلند و کلفتری که دارد سعی می کند مانع برخورد ترکه به پای خود شود. برنده کسی است که چوب را به پای حریف بزند با آنکه مانع از کتک خوردن خود شود.
(بازی قشنگ چو کلی)
برو بچه های قدیم میدونن کدوم بازیو میگم....اره خوب فهمیدین..افرین
یه حفره کوچیک داخل زمین میکندن...بعد یه چوب حدودا یه متری ویه
چوب کوچیک حدودا 30 سانتی.تهیه میکردن..
حالا از دو طرف نوک چوب کوچیکتر رابا یه چاقوی مطمعن می تراشیدن
تا به شکل نوک مداد تراشیده در میومد...بعد اونو روی حفره کنده شده میذاشتن
حالا با چوب بلندتر بر گوشه تراشیده چوب کوچیکتر ضربه می زدن...تا هر اندازه که
از روی زمین به هوا بلند میشد..وبعد محکم بهش ضربه میزدن..تا یه مسافتی از مبدا
دورتر بشه...بعد با چوب بلندتر فاصله ای که چوب کوتاه اونجا افتاده بود را تا کنار حفره
یعنی محل پرتاب چوب اندازه می گرفتن..فاصله هرکدوم(یعنی پرتاب کننده ها) بیشتر
بود به عنوان برنده اعلام ومثلا نتیجه(1_0)میشد..وبازی همین طور ادامه پیدا میکرد.
در اینجا نگاهی به بازی های روستای "دوان" از روستای کازرون واقع در استان فارس می اندازیم. "دونه کِش" یکی از روش های یارگیری برای بازی های محلی است و شیوه انجام آن به این صورت است که سرگروه های هر گروه به اختیار خود از بین زوج هایی که تقریبا هم زور هستند یکی را برای خود انتخاب می کنند تا نوبت به ضعیف ترین ها برسد. فردی که در نهایت در هیچ کدام از یارکشی ها انتخاب نمی شود ضعیف ترین فرد مجموعه است. در اینجا این فرد جزء گروه قوی تر شده و یک فرد خیالی به نام "توکُمی" عضو تیم مقابل می شود که نوبت او را سرگروه بازی می کند. به این ترتیب، یارگیری انجام شده و قدرت گروه ها تقریبا برابر چیده می شود. بازی "انگور چه رنگ" از مشهورترین بازی های این منطقه است و روال آن به این صورت است که بازیکنان از بین خود، فردی را به نام میر انتخاب می کنند و او با راهنمایی مشاورش، نام یکی از انگورهای منطقه را انتخاب می کند. سپس افراد یک به یک سر کمربندی را که دست میر است در دست می گیرند و به سوال و جواب های او در خصوص انگور پاسخ می دهند. این روند تا جایی ادامه می یابد فردی بتواند نام انگور را حدس بزند. این شخص، کمربند را از دست میر گرفته و هرکس از بازیکنان را که سر راه خود دید دنبال کرده و کتک می زند. این مراسم تا وقتی ادامه دارد که میر، عبارت "روه روه" را تکرار کند. از این پس، فرد مهاجم می بایست خود را به میر رسانده و کمربند را تحویل دهد که در راه بقیه به او حمله می کنند تا شلاق های خورده را تلافی کنند. فردی که شلاق را به دست بیاورد می تواند فرد مهاجم و بقیه را دنبال کرده و کتک بزند تا میر،کلمه خاص را دوباره اعلام کند.
آشنایی با بازی محلی زو
ایران مطلب : این بازی محلی جایگاه ویژه ای در بین مردم و ورزشکاران داشته است تا جایی که امروزه دارای فدراسیون بوده و در سطح بالایی برگزار می شود. این بازی نیز از دو گروه بازیکن تشکیل می شود. در این بازی توان بدنی، نفس خوب داشتن و فرز و چابک بودن بسیار مهم است. زمین بازی بوسیله خط کشی مانند زمین والیبال به دو قسمت مساوی تقسیم می شود.
هر گروه در یک زمین قرار می گیرند. با شروع بازی یک نفر از گروه اول باید با کشیدن ممتد زو در یک نفس از خط عبور کرده و وارد محدوه گروه دوم شود و در حالی که هنوز نفسش قطع نشده سعی کند دست خود را به افرادی از آن گروه بزند و آنان را از دور مسابقه خارج کند و قبل از قطع نفس به محدوده گروه خود بازگردد.
در این حال در صورتی که گروه دوم بتوانند او را در محدوده خود گرفته و نگه دارند تا نفسش تمام و زو قطع شود این فرد از گردونه مسابقه خارج شده و حالا باید یک نفر از گروه دوم زو بکشد. این بازی تا تمام شدن افراد یک گروه ادامه می یابد و برنده مشخص می شود.
