بلوط جواهر کوهها وصحرای زیبای موردک:

بلوط جواهر سبز زاگرس:

***************************

درخت بلوط یکی از وسیعترین پوششهای گیاهی درسلسله جبال زاگرس

و صد البته در روستای زیبای موردک را همچون جواهری سبز تشکیل میدهد.

***************************

بلوط (نام علمی: Quercus)، نام سرده‌ای از درختان و همچنین میوه آنهاست. درختان بلوط عمری طولانی دارند که گاه به دو هزار سال نیز می‌رسد^[۱] و گونه‌های بسیاری از آن در ایران بومی رشته‌کوه‌های البرز و زاگرس است.

چوب این درخت از مرغوبترین چوب‌هاست و زغال آن نیز مرغوب است. این موضوع یکی از دلایل قطع بی‌رویهٔ این درختان می‌باشد که این جنگل‌ها را تهدید می‌کند.

**********************

چگونگی تکثیر درخت بلوط:

تکثیر طبیعی این درخت از طریق کاشته شدن میوه آن صورت می‌گیرد. جوندگان خانواده سنجاب جهت ذخیره‌سازی میوه بلوط برای فصل زمستان آن را در عمق مناسبی دفن می‌کنند. فراموش کردن جای برخی از این میوه‌ها توسط سنجاب‌ها باعث می‌شود که در بهار سال بعد جوانه بزنند. این جوندگان موجب زایش مداوم جنگل‌های بلوط هستند. سنجاب‌ها از روی غریزه مقاوم‌ترین دانه‌ها را برای دفن کردن انتخاب می‌کنند و بنابراین احتمال سالم ماندن میوه در زیر خاک و جوانه زدن آن در سال بعد بالا می‌رود.

در سال‌های اخیر برخی کارشناسان از خطر انقراض سنجاب ایرانی گفته‌اند که در ادامه حیات جنگل‌های بلوط ایران نقشی اساسی دارند.

جست‌زنی (به دو صورت پاجوش و ریشه جوش) نیز از راه‌های تکثیر در برخی از گونه‌های بلوط است.

*************************************

کاربرد درمانی درخت بلوط:

تانن موجود در میوه بلوط که در برخی زبان محلی کشور به آن «شوکه» می‌گویند با تقویت مخاط معده در درمان ورم و زخم معده مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند در بهبود زودتر زخم‌ها و خونریزی‌ها و درمان اسهال مفید باشد. بخش‌هایی از درخت بلوط که کاربرد درمانی دارند عبارتند از میوه، پوست، گال و برگ.

کاربرد خوراکی درخت بلوط:

میوه بلوط شمال و جنوب ایران و نیز گونه‌های مختلف آن از نظر مواد غذایی متفاوتند. اما نتایج آنالیز میوه بلوط شمال ایران به همراه پوسته‌اش نشان داده که شامل ۱۱ درصد چربی، ۱۱٫۵ درصد فیبر، ۲۶۳۰ کیلوکالری بر کیلوگرم انرژی و دارای ۱۸٫۵ درصد پروتئین است. در بخش‌های مختلف کشور که جنگل‌های بلوط وجود دارند از آرد کردن میوه بلوط،(کلگ) نان بلوط تهیه می‌شود.

*****

نان محلی تهیه شده با بلوط(نان ختک یا نان کلگ):

برای پختن این نان مقوی وخوشمزه اول باید میوه درخت بلوط راتهیه وپوست ان را جدا کنیم...بعد ان رادرمعرض افتاب

قرار داده تا کاملا خشک شود.سپس لایه قهوه ای رنگ روی میوه یا(جفت)را از میوه جدا میکنیم. پس از ان میوه را در اب خیسانده(یعنی درظرف پر ابی گذاشته وتا چند روز مکرر اب را عوض میکنیم.تا کاملا میوه شیرین شود.

بعد میوه را دوباره درمعرض افتاب قرار داده تاکاملا خشک شود.پس از خشک شدن کامل میوه حالا نوبت به اسیاب کردن ان میرسد.تا آرد مرغوب بلوط به دست اید.

برای تهیه خمیر نان بلوط نیز باید یک پیمانه ارد بلوط را باسه پیمانه ارد گندم مخلوط  ودریک ظرف تمیز بااب کافی

مخلوط کرده و ورز میدهیم.تا خمیر نان بلوط بدست اید...سپس ان خمیر را در اندازه های مساوی چونه کرده وبا

چوب مخصوص نانوایی پهن کرده وروی تابه گرم میگذاریم تا پخته شود..

بعد نان بلوط ما اماده برای میل کردن است..پس میتوانیم نان را اب خیس کرده وزمانی که نرم شد..ان را با کره..مربا..عسل

ویا روغن حیوانی میل کنیم.(نوش جان)...شایان ذکر است که این نان بهترین درمان برای دردهای معده وکسانی که معده

ضعیف دارند می باشد. وبرای درمان اسهال نیز مفید می باشد.

دامداران با توجه به گرانی خوراک دام، دانه‌های بلوط را در پاییز جمع‌آوری می‌کنند و به عنوان تغذیه جایگزین در زمستان به دام‌ها می‌دهند که علاوه بر خواص غذایی بسیار، برای سلامت دام‌ها نیز مفید است.

کاربردهای دیگر:

از دانه، برگ و نیز گال درخت بلوط در داروسازی، رنگرزی (به عنوان یکی از مواد رنگزای طبیعی)، مرکب‌سازی و صنعت چرم‌سازی استفاده می‌شود.^[۶] چوب بلوط بسیار محکم است و از آن برای ساخت وسائل و یا سوزاندن استفاده می‌شود. برخی گونه‌های بلوط به عنوان درخت زینتی کاشته می‌شوند و از برگ‌های برخی گونه‌های آن همچون یوول به عنوان بازدار زیستی آفت‌ها در باغ و گلخانه استفاده می‌شود.